W odporności komórkowej zależnej od przeciwciał działanie cytotoksyczne na komórki nowotworówe polega na połączeniu receptora dla fragmentu cząsteczki immunoglobuliny na komórce efektorowej  z tymże fragmentem immunoglobuliny opłaszczającym komórkę nowotworową. Uważa się, że układ immunologiczny prawdopodobnie pojawił się dopiero u kręgowców ze względu na konieczność rozpoznawania i niszczenia powstających w organizmie komórek nowotworowych. Według koncepcji ?nadzoru immunologicznego” Burneta komórki nowotworowe powstają u kręgowców znacznie częściej, niż by to wynikało z liczby ujawnionych klinicznie nowotworów. Znajdują się one jednak pod stałą kontrolą mechanizmów immunologicznych, które prowadzą do ich szybkiego rozpoznania i zniszczenia. Ten system nadzoru immunologicznego można uważać za jeszcze jeden mechanizm kontrolny, umożliwiający utrzymanie homeostazy kręgowców. Uszkodzenie lub niesprawność tego systemu powoduje, że powstałe komórki nowotworowe mogą, mnożąc się, osiągnąć taką liczbę, przy której nawet sprawny układ immunologiczny nie jest już w stanie sobie z nimi poradzić. Przemawiają za tym m. in. następujące obserwacje: Obniżona odporność immunologiczna spotykana normalnie u bardzo młodych lub bardzo starych zwierząt albo wywołana doświadczalnie przez naświetlania promieniami Roentgena, usunięcie grasicy w okresie noworodkowym, wstrzyknięcie surowicy przeciwlimfocytarnej lub podawanie leków działających im- munosupresyjnie wiąże się ze wzrostem częstości występowania nowotworów. Nowotwory pojawiają się wielokrotnie częściej u chorych z genetycznie uwarunkowanymi defektami odporności humoralnej. Na przykład chorzy z agam- maglobulinemią typu Brut ona są bardzo podatni na występowanie białaczek. Dużą częstość występowania nowotworów typu lymphoma malignum stwierdzono u chorych z ataxia teleangiectasia czy z zespołem Wiskotta i Aldricha.